Wat is HEVC? (H265)
4K (2160p) is het volgende grote ding op tv's en overal beginnen 4K-video's te verschijnen. Maar 4K video neemt heel veel ruimte in beslag, waardoor het moeilijk is om de best mogelijke kwaliteit te downloaden en te streamen. Hiervoor is het x265 codec ontwikkeld dat ook wel bekend staat als High Efficiency Video Coding (HEVC). Buiten de toepassing voor 4K bied het natuurlijk ook de mogelijkheid om het al bestaande x264 (AVC) te encoden met deze codec die er daardoor voor kan zorgen de kleine bestanden te krijgen in 1080p.
Hoe komt het dat HEVC dan zo klein kan zijn?
AVC kijkt naar meerdere frames voor wijzigingen, zoals het voorbeeld hier onder - die macroblok "brokken" kunnen een paar verschillende vormen en grootten hebben, tot een maximum van 16 bij 16 pixels. Met HEVC kunnen die chunks een grootte hebben van maximaal 64 × 64, veel groter dan 16 × 16, wat betekent dat het algoritme minder chunks kan onthouden, waardoor de grootte van de totale video afneemt.
Doordat de encoding in AVC over het hele beeld moet plaats vinden, focust HEVC zich op de veranderingen in het beeld. Het kopieert als het ware de blokken die per frames hetzelfde zijn. Doordat deze kopie plaatsvind is er minder ruimte nodig voor opslag. Het frame bestaat immers al.
Wat is het doel van HEVC 1080p?1080p HEVC leent zich uiteraard niet om op een 4K UHD OLED 65” super TV te gaan kijken. Niet dat het er dan totaal waardeloos uitziet, maar je zal merken dat er een encoding plaats gevonden heeft. Donkere scenes kunnen “lichtere” randen vertonen en heel soms kan er wat blokvorming ontstaan. Voor de gemiddelde TV met de juiste inch > kijk afstand verhouding is dit een perfect alternatief om niet enorm veel aan opslag te moeten investeren.
Wat voor compressie vind er plaats?Encoden is comprimeren: Dat is niet altijd waar, maar die 2 gaan wel vaak samen. Comprimeren is ook niet altijd slecht. Het belangrijkste is in het geval van de encodes dat je gebruik maakt van on-gecomprimeerde bronnen. Denk dus aan een BD50/BD25 of een BDremux. Wanneer je een 8gb .mkv gaat omzetten pas je compressie toe op een bestaande compressie. Dat is dus 2x verlies in kwaliteit. Bij het comprimeren van een WebDL (Netflix) kun je het best gebruik maken van een bron met hoge video bitrate.
10bit encodes: Oftewel, het type van encoding in kleurdiepte. De grootste fout die men maakt is dat er gelezen wordt, 10Mbit….oftewel de bitrate van de video. FOUT! 10bit (bitdepth) zegt iets over de kleur. Door het gebruik van de 10bit encoding maak je het mogelijk dat de video 1024 tinten PER kleur kan bevatten. Zie dit als wit naar grijs met daartussen nog 1022 andere tinten. Wat is daar het voordeel van? Dat je mooiere overgangen creëert van de een naar de andere kleur. Het beeld is vloeiender en je krijgt minder lijn vorming. Zie de afbeelding voor het voorbeeld waarbij de vergelijking met 8bit gemaakt word. (AVC maakt gebruik van 8bit)
Bron: Zoals hierboven aangegeven is de bron erg belangrijk. Toch, ondanks het gebruik van een Bluray, kan de encode tegenvallen. Het is namelijk een gegeven dat elke uitgever (DWF, Universal, MGM, 21CF) niet elke Blu-ray super strak aflevert. Vooral de Nederlandse producties vallen erg tegen. Nederland is namelijk ook niet goed in het masteren van audio. Daarom zijn dialogen soms onverstaanbaar en pakken we toch de ondertiteling er maar bij. Hoe dan ook, de ene bron is van zichtzelf al laag in de bitrate. Beval veel Gain (ruis) in het beeld. Dit uit zich in spikkelig en korrelig beeld. Dit krijg je natuurlijk niet glad geplamuurd met een encode. Hierdoor lijkt het soms dat de encode slecht is maar dat het uiteindelijk niets meer is dan een kopie van de bron.
Bitrate: De bitrate van een HEVC encode laat ik bepalen door een CRF instelling. CRF (Constant Rate Factor) berekend zelf hoeveel bitrate er nodig is om een bepaalde kwaliteit te behalen. De waarde het best om te gebruiken is 24 tot 18 waarbij 18 (in theorie) de hogere kwaliteit levert. Je kan je voorstellen dat de keus van 18, 20, 22 of 24 afhankelijk is van wat je wil encoden. Ga je een Netflix rip met een video bitrate van 3000kb/s a 2gb encoden op crf 18 dan behaal je weinig winst in opslag. Je zal dan een encode krijgen van 2500kb/s a 1,9gb. Een encode op crf 22 ligt dan veel meer voor de hand. Een Blu-ray met een video bitrate van 10mb’s encoden op crf 18 zal nog steeds een mooi beeld opleveren maar reduceert de opslag wel van 50gb naar 4gb. Als laatst speelt de “leeftijd” van de film ook een rol. Ooit is de film opgenomen en uitgebracht op VHS en/of DVD. Dit waren veel lagere resoluties waardoor de Blu-ray hooguit een opgepoetste versie is. Je ziet daarom ook steeds meer Remasters op de markt om toch de kwaliteit te kunnen behalen.
Deze afbeelding geeft een indicatie in de rekenkracht die nodig is voor de CRF instelling.
Dan het verschil in bitrate. Zoals aangeven kan een x264 video een bitrate hebben van 3000kb’s en een x265 een bitrate van 2000kb’s. Toch hebben de nagenoeg dezelfde kwaliteit. Dit heeft dus te maken met het win/win effect. Omdat het HEVC codec minder bandbreedte nodig heeft heb je dus minder nodig om dezelfde kwaliteit te behalen. Dit uit zich in de video bitrate en de opslag.
bron;newzbin.org